در روز گذشته رینگ محصولات پالایشی و پتروشیمی جذابیت چندانی نداشت. عرضه حجم بزرگی از مواد اولیه و عدم توجه بازار را در شرایطی که خرید برای اغلب کالاها کاملا آزاد بود را می‌توان مهمترین رخداد بورس کالا در روز گذشته دانست.
کاهش جذابیت خرید در بورس کالا، توجه خریداران به بازار داخلی به جای بورس و کاهش فاصله قیمتی بین بورس و بازار، ضعف نقدینگی و تضعیف روزافزون بازار صادراتی عراق و شرایط سخت تولید واقعیت‌های معاملات است. بازاری راکد و امید به بهبود در کنار ترس و تردید از دورنمای آن را می‌توان چهره واقعی بازار دانست که دورنمای روشنی را پیش روی فعالان این عرصه قرار نمی‌دهد. ترس از احتمال کاهش قیمت‌ها اجازه نمی‌دهد که خریداران با خیالی آسوده اقدام به خرید کنند و حجم معاملات تنها در حد ضرورت است. البته در این بین تولیدکنندگان بزرگ اوضاع خوبی دارند ولی به‌صورت کلی اوضاع صنایع پایین‌دستی چندان جذاب نیست.
تولوئن دی ایزو سیانات (TDI)، پلی‌وینیل کلراید OFF - E7244 درجه 2، پلی‌اتیلن ترفتالات آمورف - OFF درجه 1 و درجه 2، اسید کلریدریک، اسید نیتریک، پلی‌اتیلن سنگین LMP، جوش شیرین، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی I3، پلی‌اتیلن سنگین OFF - PEWAX درجه 1، سود کاستیک، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی J 2200، استایرن منومر، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی I4، آمونیاک (مایع، محلول و گاز)، پارازایلین، آروماتیک سنگین، اپوکسی رزین مایع E06 SPL، اپوکسی رزین جامد محلول در زایلین E1X75LC، پلی‌کربنات OFF - 1218 درجه 1، پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی SUPER BRIGHT، پلی‌بوتادین رابر 1220، تری اتانول آمین و منو اتانول آمین و همچنین انواع قیرهای 85100، 6070، قیر امولسیون CRS1و CRS2 و قیر MC250 در کنار وکیوم باتوم هم سایر عرضه‌های رینگ محصولات پالایشی و پتروشیمی را تشکیل می‌دادند.
موارد و عرضه‌های فوق نشان میدهد که انواع محصولات شیمیایی و مواد اولیه عرضه‌های اصلی روز گذشته را تشکیل می‌دادند که با توجه به عدم عرضه در روزهای اخیر و همچنین برداشته شدن سقف رقابت برای این قبیل کالاها و اجازه خرید برای تمامی افراد برای اغلب کالاها (عدم حضور و اعمال محدودیت‌ها توسط سامانه بهین‌یاب) انتظار بالابودن نسبی جذابیت این عرضه‌ها وجود داشت. از سویی با توجه به کاربرد خاص آنها و نقش مهمی که در تولید انواع مختلف کالاها بر عهده دارند، می‌توان وضعیت معاملات دیروز را نشان‌دهنده شرایط نامطلوب تولید در بخش‌های مهمی از اقتصاد دانست.
البته عکس این طرزفکر خودنمایی کرد و به‌صورت نسبی باز هم یک روز ضعیف تجربه شد تا جایی که اغلب عرضه‌ها بدون معامله وارد مچینگ شدند. استایرن منومر پتروشیمی پارس، تری اتانول آمین پتروشیمی شازند، سود کاستیک پتروشیمی اروند تنها کالاهایی بودند که با رقابت محدودی رو به رو شدند ولی نمی‌توان از جذابیت رقابت درخصوص این کالاها سخن گفت.
به‌صورت کلی هم اکنون جذابیت خرید از بورس کالا به‌صورت نسبی کاهش یافته است. بالابودن نسبی قیمت‌ها در بورس کالا در کنار اعمال هزینه مبادله و مالیات بر ارزش افزوده و برخی شفاف‌سازی‌های مبادله درخصوص پرداخت مالیات بر درآمد، امکان خرید با حجم کم در بازار غیررسمی و به سهولت، احتمال خرید به‌صورت اعتباری در بازار داخلی بر‌خلاف اغلب معاملات در بورس کالا و رقابت برای فروش که به کاهش نسبی قیمت‌ها منجر می‌شود در کنار ضعف نقدینگی مواردی است که جذابیت خرید از بورس کالا را کاهش داده است. البته مهمترین دلیل را باید کاهش فاصله قیمتی بین بورس و بازار دانست.
با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی هم‌اکنون این مطالبه وجود دارد که قیمت‌های پایه در بورس کالای ایران کاهش یابد. شرایط بازار داخلی هم این طرزفکر را تقویت می‌کند. ضعف بازار با محوریت فروش محصولات در بازار داخلی هم در کنار تضعیف شدید بازار عراق مطلبی است که باز هم مطالبه کاهش قیمت پایه را خاطرنشان می‌کند. البته با کاهش قیمت‌های جهانی و ثبات نسبی قیمت دلار جذابیت صادرات کاهش یافته که این روند می‌تواند به افزایش عرضه در بورس و بازار منجر شود. این شرایط البته در کنار ثبات قیمت‌ها در بورس کالا می‌تواند زمینه را برای افزایش فاصله قیمتی بین بورس و بازار به طرز مضاعفی افزایش دهد. به‌صورت کلی می‌توان در کنار جذابیت عرضه پلی‌استایرن‌ها فاصله قیمتی فعلی را بین بورس و بازار برای این کالا داده مهمی دانست که برای کالاهای محدودی خودنمایی می‌کند. البته بورس کالا با افزایش تعداد عرضه‌کنندگان گامی مهم برای کاهش التهاب بازار برداشته است.
روزهای اخیر را می‌توان روزهایی آرام در بورس کالا دانست و بازگشت آرام خریداران و بهبود نسبی حجم معامله و چند جرقه محدود قیمتی را شاید بتوان مهمترین رخدادها دانست. این در حالی است که پذیرش کالاهای جدیدی به منظور کاهش التهاب بازار درخصوص برخی کالاهای خاص را می‌توان مهمترین خبرهای بورس کالا دانست. با توجه به جذابیت بالای پلی‌استایرن در بورس کالا باید این رویکرد را به فال نیک گرفت و از آن تقدیر کرد. پذيرش كالاي پلي استايرن معمولي گريد 861 N توليد شركت Taita Chemical كشور تايوان در رینگ داخلی بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفته است. همچنین پلي‌اتيلن سنگين گريد Natural 8001 توليد شركت Formosa Plastics Corporation محصول كشور تايوان نیز مورد پذیرش قرار گرفته و عرضه خواهد شد. اولين عرضه قير توليدي شركت عايق حصار مهران روز يكشنبه بیستم مهرماه در تالار صادراتی خواهد بود.
پلی‌اتیلن ترفتالات معروف به پت که بیشتر نوع بطری آن شهرت دارد در هفته گذشته از عرضه گسترده‌ای برخوردار بودند. پلی‌اتیلن ترفتالات بطری گریدهای BG825، BG821، BG785، BG781 مهمترین عرضه‌های این گریدها را تشکیل می‌دهند. درخصوص پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی گریدهای TG641، TG645 و انواع SUPER BRIGHT و آف گرید آنها را می‌توان مهمترین عرضه‌های این گروه دانست. پلی‌اتیلن ترفتالات آمورف را نیز می‌توان از دیگر عرضه‌های این گروه به شمار آورد.
پلی‌اتیلن ترفتالات آمورف کالایی است که مدت‌های طولانی را بدون هیچ جذابیتی سپری کرده و به نظر می‌رسد این روند ضعیف ادامه یابد تا جایی که در بازار داخلی هم معاملات این نوع بسیار محدود است. ورود به مچینگ و عدم جذابیت خرید واقعیت‌های این بازار به شمار می‌رود. پلی‌اتیلن ترفتالات بطری مدت‌ها یکی از کالاهای بسیار جذاب در رینگ معاملات محصولات پتروشیمی بود ولی در مهرماه با کاهش تقاضای فصلی شاهد کم‌رونق شدن این بازار بودیم تا جایی که اغلب قیمت‌ها همان قیمت پایه و رقابت نادر است. مهمترین دلیل این کاهش جذابیت را می‌توان پایان زمان تقاضای فصلی این کالا دانست که با فرارسیدن روزهای سرد سال و کاهش تقاضای نوشیدنی‌های شیرین، به نظر می‌رسد روند کاهش حجم تقاضای این کالا به‌عنوان مهمترین کالا در بسته‌بندی این قبیل مایعات و آب معدنی ادامه یابد. این در حالی است که این کاهش نسبی جذابیت باعث شده تا فاصله قیمتی این کالا در بورس و بازار نیز کاهش یابد و جذابیت خرید را باز هم کاهش دهد.
پلی‌اتیلن ترفتالات نساجی دیگر کالای عرضه شده در این گروه کالایی است. در ماه‌های گذشته شاهد جذابیت بالای این کالا در بورس و بازار بودیم که رقابت قیمت‌ها و هجوم تقاضا باعث افزایش قیمت‌ها در بورس و بازار می‌شد. این در حالی است که مدتی است این جذابیت برای تمامی انواع از جمله SUPER BRIGHT و OFF گرید هم کاهش داشته است. اهمیت این کالا از آن جهت است که کاربرد نساجی آن به مصرف بخش بزرگی از صنایع کوچک‌تر پایین‌دستی می‌رسد و کاهش جذابیت می‌تواند داده‌ای برای ضعف صنایع مصرف‌کننده این کالا محسوب شود. مدت‌ها است که هیچ رقابتی برای این گروه کالایی ثبت نشده که به نظر می‌رسد این روند ضعیف باز هم ادامه خواهد داشت. تضعیف بازار عراق را می‌توان مهمترین دلیل این شرایط ضعیف دانست ولی روزهای سرد سال شاید بتواند داده‌ای برای افزایش جذابیت تولید قلمداد شود.