گزارش از يك روز حراج سكه در بانك كارگشايي

سكه اوج مي‌گيرد و بالا مي‌رود اما دست نگه داريد بازار همين طور نخواهد ماند و خريد هيجاني روزي نقره داغتان خواهد كرد ! اين گفته علي عادلي، مديرعامل بانك كارگشايي است كه به خبرنگار تهران امروز مي‌گويد: حراج بازار سكه تا زماني كه بازار طلا به تعادل برسد ادامه خواهد داشت. مردم نبايد عجله كنند اين بازار هم تب و تاب خود را دارد و به زودي تب سكه هم پايين خواهد آمد. محمد كشتي آراي رئيس اتحاديه كشوري طلا و جواهر نيز با تاكيد بر قيمت حبابي سكه‌ها در بازار به مردم پيشنهاد كرد كه به جاي سكه، طلا خريداري كنند اما گويا مردم فكر ديگري دارند. سكه طي دو ماه رشد، قيمت باور نكردني‌اي را تجربه كرده است و در اين روزها نيز لحظه‌اي شاهد نوسان قيمت سكه هستيم. ربع سكه كه بيشترين تقاضاي مردم رابه دنبال دارد از 99 هزار تومان اول اسفند ماه به 160 هزار تومان رسيد. نيم سكه به 230 هزار تومان و تمام سكه طرح قديم 475 هزار و طرح جديد 451 هزار 500 تومان روز گذشته در بازار تهران معامله شد.
مسئولان معتقدند اين رشد قيمت سكه حاصل تفكر مردم براي سرمايه‌گذاري در بازار سكه و سود آوري بيشتر از ساير بازار‌هاي اقتصاد كشور است. افزايش قيمت سكه در حالي رخ مي‌دهد كه فعالان بازار طلا منتظر حركتي چشمگير از سوي بانك مركزي هستند تا اين بازار را به حالت تعادل برساند اما بانك مركزي هم خود به داغي اين بازار دامن مي‌زند! تجربه بازار ارز و نوسان‌هاي قيمت دلار پيش از اسفند ماه سال گذشته گوياي بازي ديگري است كه بانك مركزي در مورد بازار سكه به راه انداخته است. فعالان بازار معتقدند بانك مركزي در حال جمع كردن نقدينگي است.معتقدند دولت از اين آشفه بازار سكه سودي كسب مي‌كند كه هيچ يك از اين مردمي كه با هدف كسب سود، خريدار سكه‌ها هستند عايدشان نمي‌شود. قيمت پايه براي سكه بالاست و در بازي مزايده هم قيمت‌ها بالا‌تر مي‌رود و اين قيمت‌هايي كه مردم براي خريد پيشنهاد مي‌دهند واقعي نيست.
برخلاف تصور عده‌اي، فعالان بازار اين دوره را دوره سود آوري براي مردم نمي‌دانند. زماني كه بانك مركزي از اين اوضاع سود خود را كسب كند قيمت‌ها را به زير مي‌كشد و در آن زمان اين مردم هستند كه دستشان در پوست گردو مي‌ماند! سوال اينجاست بانك مركزي چه كار مي‌كند؟ تا كي قرار است بازار به اين شكل پيش رود. آيا بايد عرضه بيشتري انجام شود كه نمي‌شود يا راه حل ديگري بايد انديشيده شود؟ نماينده بانك مركزي حاضر در حراج بانك كارگشايي خونسرد‌تر از هميشه مي‌گويد: قيمت‌ها براساس اونس طلا پايه گذاري مي‌شود و ربع سكه 99 هزار توماني و نيم‌سكه 190 هزارتوماني و تمام سكه 348 هزارتوماني قيمت مناسبي است كه بانك مركزي براي پايه سكه‌ها قرار داده است. اين مردم هستند كه مي‌خواهند چنين بهايي را براي هر سكه بپردازند! وقتي مي‌پرسم براي تعادل بازار سكه بانك مركزي چه برنامه‌اي دارد؟ آيا عرضه سكه بيشتر خواهد شد يا حراج سكه را به دو نوبت در روز افزايش خواهيد داد؟ مي‌گويد: سكه به ميزان لازم در بازار عرضه مي‌شود، هرچقدر كه لازم باشد. در مورد دو نوبت شدن حراج سكه هم از برنامه بانك خبر ندارم تا به حال چنين تصميمي اتخاذ نشده است. او در پاسخ به سوال تهران امروز، كه بانك مركزي چرا با همان نرخ دلار تثبيت شده بازار سكه را قيمتگذاري نمي‌كند؟ مي‌گويد: نرخ دلار در بازي قيمت طلا نقش خاصي ندارد اين قيمت جهاني است كه تعيين كننده قيمت بازار است.
مي‌پرسم براي تبديل دلار به ريال بايد نرخ دلار را لحاظ كنيد ولي در اين تبديل، قيمت دلار 1040 توماني تثبيت شده محاسبه نمي‌شود و نرخ دلار آزاد وارد قيمت مي‌شود. نماينده بانك مركزي حرفي نمي‌زند و مي‌گويد بنده دراين مكان اجازه صحبت با خبرنگار را ندارم ! اين در حالي است كه در فرمول تبديل قيمت جهاني طلا به ريال بايد نرخ دلار را گنجاند. بانك مركزي نرخ دلار را در كشور ثابت نگه داشته و سياست تثبيت نرخ ارز را دنبال مي‌كند. بر اين اساس نرخ يك هزار و 40 تومان براي اين نوع ارز را اعلام مي‌كند و آن‌را قانوني مي‌داند اما در بازار آزاد نرخ دلار تا 100 تومان گران‌تر از بانك مركزي فروخته مي‌شود كه بانك مركزي آن‌را غير رسمي مي‌داند. جالب اينجاست كه بانك مركزي وقتي مي‌خواهد سكه‌هاي خود را عرضه كند پايه قيمت آن را با نرخ دلار آزاد محاسبه مي‌كند. ضمن آنكه در حراج قيمت انواع سكه بالاتر از اين ميزان نيز به فروش مي‌رسد تا بانك مركزي هم از حباب سكه نفعي ببرد.
اما از سوي ديگر در ميان دلايل چند گانه حباب قيمت سكه در بازار، محمد نهاونديان از تمايل موسسات مالي و اعتباري به خريد طلا و بر هم زدن تعادل بازار از اين طريق به مهر مي‌گويد. رئيس اتاق بازرگاني ايران و عضو شوراي پول و اعتبار، دلايل افزايش قيمت سكه در بازار را اين‌طور عنوان مي‌كند: بخشي از افزايش نرخ طلا و سكه در بازار ايران، به تبعيت از بالا رفتن نرخ جهاني طلا در بازارهاي بين‌المللي است. البته بايد توجه داشت كه در برخي مواقع كه عوامل رواني ريسك در بازارها بالا مي‌رود، همواره طلا به عنوان يك نقطه اطمينان در برخي التهابات سياسي و از اين قبيل مورد توجه قرار مي‌گيرد. تصميمات دولت در بسته سياستي جديد پولي نيز مي‌تواند بي‌تاثير نباشد؛ چراكه نرخ سود سپرده‌ها در حساب‌هاي بانكي پايين آمده است و بخشي از نقدينگي خصوصا نقدينگي موسسات و شركت‌هاي سرمايه‌گذاري براي مديريت، به ساير بازارها از جمله بازار طلا منتقل شده است. افزايش قيمت نفت در بازار جهاني نيز هشدار بزرگي براي دولت مردان است.
سه ساعت بازي با سكه
مردم چه مي‌گويند؟ دليل مردم براي اين همه اشتياق به خريد سكه چيست؟ به نظر مي‌رسد بعد از شنيدن بايد‌ها و نبايد‌هاي كارشناسانه براي تعادل و چرايي اوج گيري قيمت طلا بايد به سراغ خريداران سكه رفت. آنها كه راس ساعت 4 بعد از ظهر خود را به بانك كارگشايي واقع در ميدان محمديه، خيابان مولوي مي‌رسانند تا در بازي سه ساعته‌اي شركت كنند. زن و مرد، خانه دار و كاسب، دلال و طلا فروش، بيكار و كارمند، آمده‌اند تا تماشاگر حراجي باشند كه مي‌گويند سود دارد. اين روزها افزايش تقاضا در بازار از جمله دلايلي است كه اجازه شكست قيمت‌ها را نمي‌دهد و باوجود اينكه بارها اعلام شده مردم در خريد خود تأمل داشته باشند اما هواي كسب سود در مردم اجازه نمي‌دهد كه بازار آرام شود. رئيس كل بانك مركزي در سخناني گفته بود كه مردم نبايد وارد سفته‌بازي و بورس‌بازي طلا شوند اما اوج اين سفته‌بازي‌ها را در حقيقت مي‌توان در جلسات حراج بانك كارگشايي پيدا كرد. بانك مركزي دستور حراج شمش و انواع سكه طلا را بدون محدوديت صادر كرده است؛ مردم براي خريد طلا آمده‌اند، سير جمعيت به نحوي است كه سالن پر شده از مردمي كه ايستاده و نشسته در حال مشاهده مزايده هستند.
عده‌اي نيز بيرون سالن از پشت شيشه‌هاي در سالن به نظاره ايستاده‌اند. ماموران سعي در آرام نگه داشتن فضا داشتند. منشي سالن كه مسئوليت اعلام قيمت پايه و قيمت‌هاي پيشنهادي را دارد از طريق بلندگو حراج را از بسته‌هاي 200 تايي سكه يك‌ بهار آزادي شروع مي‌كند. در همين زمان بود كه قيمت يك بسته 100 تايي يك بهار آزادي از سوي مسئول حراج 39 ميليون و450 هزار تومان اعلام شد. حضار پس از شنيدن اين رقم هر يك ارقام بالايي را براي خريد پيشنهاد مي‌دادند. سرانجام يكي از افراد اولين بسته 100 تايي را به قيمت 43 ميليون و 620 هزار تومان خريد. هرچند دقيقه يك بار مسئول حراج بسته 100 ‌تايي و 200 تايي يك بهار،‌ نيم و ربع و البته 5/ 2 بهار و شمش را از سوي بلند‌گو اعلام مي‌كرد. اكثر حضار با قلم و كاغذي كه در دست دارند به سرعت قيمت‌ها را يادداشت مي‌كنند و زماني كه ديدند قيمت‌ها روند خوبي را دارد بلافاصله رقم مورد نظر خود را اعلام كرده و موفق به خريد مي‌شوند. عده‌اي نيز تلفن به دست در حال تبادل اطلاعات هستند و قيمت‌ها را اعلام مي‌كنند و قيمت مي‌دهند.
بورس بازي به وضوح مشاهده مي‌شود. عده‌اي هم در لابه لاي جمعيت ايستاده‌اند و براي شريك شدن در خريد سكه پيشنهاد مي‌دهند. عده‌اي ديگر منتظر خريد سكه هستند تا به سراغ خريدار بروند و با قيمتي بالاتر متقاضي خريد سكه مي‌شوند. فضا هيجاني دارد كه مردم تماشاچي را به وجد مي‌آورد در حالي كه به قصد خريد نيامده‌اند و آمده‌اند تا ببينند چه خبر است اما دقايقي از حضورشان نمي‌گذرد كه مشتاق مي‌شوند تا ريز و درشت روند مزايده را جويا شوند.
از اين بازي كه به راه افتاده راضي نيستم
آقايي كه طلافروش است دليل بي‌تابي خودرا از اينكه گاه مي‌ايستد و گاه مي‌نشيند به خبرنگار تهران امروز اينطور مي‌گويد: قيمت سكه‌ها 35 هزار تومان بالاتر از قيمت جهاني طلا به فروش مي‌رسد. دولت خود اين بازي را ايجاد كرده است. سابق براين كه بانك‌ها هركدام خود سكه عرضه مي‌كردند اوضاع به اين شكل نبود. حال بانك مركزي خود را عرضه كننده نهايي قرار داده است و حال قيمت‌ها را ببينيد. سر به فلك مي‌زند. ربع سكه به تنهايي 54 هزار تومان بالاتر از قيمت جهاني به فروش مي‌رسد.
او معتقد است دولت با پايين آوردن سود بانك‌ها نقدينگي را به اين بازار مي‌كشاند و از اين طريق نقدينگي را جمع مي‌كند. مردم هم مي‌خرند. اين اوضاع اصلا راضي كننده نيست. ربع سكه‌اي كه اينجا 158 تومان معامله مي‌شود فردا در بازار به 160 هزار تومان مي‌رسد.
آمده‌ام تا شريك پيدا كنم
خانمي تلفن به دست با هيجان از فردي دعوت مي‌كند كه براي خريد سكه به بانك كارگشايي بيايد. او كه با دختر و خواهرش براي شركت در مزايده آمده است به تهران امروز مي‌گويد: از برادرم دعوت كردم كه هرچه سريعتر براي شركت در مزايده به بانك بيايد. او در ادامه دليل اين همه اشتياق براي خريد را اينطور عنوان مي‌كند: من خانه دار هستم. پنج شنبه آمدم و بسته 100 تايي ربع سكه خريد كردم. حال آمدم ببينم اوضاع چطور است و اگر شد شريكي براي خريد پيدا كنم و بسته ديگر ربع سكه بخرم. به نظرم با اين روند روبه رشد قيمت سكه و اوضاع كساد بازار‌هاي ديگر و سود نا چيز بانك‌ها سرمايه‌گذاري روي سكه بهتر از ساير بازارهاست. از قديم هم از مادر هايمان شنيده ايم كه بهترين سرمايه طلاست. وقتي مي‌پرسم چرا به جاي سكه طلا خريد نمي‌كنيد؟ مي‌گويد: در شرايط امروز اقتصاد سكه بيشتر از طلا سود دارد. موقع فروش مبلغي كه از طلا كم مي‌شود از سكه كم نمي‌شود.
بازار داغ ربع سكه
خانم ديگري كه روي صندلي نشسته و به سرعت قيمت‌ها را روي كاغذ خود يادداشت مي‌كند، مي‌گويد: بيشتر افرادي كه اينجا هستند دنبال خريد ربع سكه هستند. نيم سكه در حراج خريدار ندارد؛ برخي افرادي كه در اين جلسات مي‌آيند اجازه نمي‌دهند قيمت‌ها شكسته شود چرا كه سرمايه كلاني در اختيار دارند. اين خريدار طلا در جلسه حراج بانك كارگشايي ادامه مي‌دهد زماني كه قيمت طلا شروع به كاهش كرد اين سالن هم خالي شده و ديگر كسي براي خريد به اينجا نمي‌آيد. دلالان و سكه‌فروشان دور تا دور سالن ايستاده و با تلفن همراه خود صحبت كرده‌ و هرچند دقيقه يك‌بار قيمتي را براي خريد سكه اعلام مي‌كنند. به گفته برخي از افراد حاضر در جلسه، تعداد زيادي از طلا‌فروشان كه در اين جلسات مي‌آيند با بالا بردن قيمت‌ها مي‌خواهند قيمت طلا را در بازار داخلي همچنان بالا ببرند در حالي كه تعداد سكه‌هاي فروخته شده در حالت واقعي ارزش پرداخت آن مبالغ كلان را ندارند. اين در‌حالي است كه عده‌اي ديگر معتقدند حضور زنان خانه دار باعث شده تا اوضاع سكه به اين شكل بالا رود. تنها صدايي كه در فضا پر شده صداي معامله مردم است. هر كس به نوعي مي‌خواهد تا خريدي انجام دهد .
با اوج گرفتن حاضرين و بالاتررفتن قيمت‌هاي پيشنهادي مسئول حراج سالن با كنايه به حضار مي‌گويد كه اين بالا رفتن‌ها به ضرر خود شماست، يك دفعه قيمت‌ها را 4 ميليون بالا نبريد اما حاضرين اعتنايي به هشدار‌هاي وي نمي‌كنند و بي‌توجه به بالا رفتن حباب همچنان قيمت‌ها را بالا مي‌برند. وي ادامه مي‌دهد: ما هم مي‌خواهيم ارزان بفروشيم خودتان نمي‌خواهيد و بالا مي‌بريد!! به نظر مي‌رسد براي حضار گفته‌هاي مسئول حراج خود تبليغي براي خريد بيشترمردم است. يكي نزديك مي‌شود و مي‌گويد:«خانم سكه مي‌خري، با هم شريك بشيم» قيمت‌ها در حال نوسان است قيمت‌هاي پايه توسط بانك مركزي براي هر بسته 100‌تايي ربع سكه 9 ميليون و 900 هزار تومان، نيم سكه 19 ميليون و 790 هزار تومان تعيين شد و از ميانه كار با افزايش قيمت اونس طلا جهاني به قيمت 19 ميليون و 900 تومان قيمت پايه نيم سكه تغيير كرد. بسته 100‌تايي شمش طلاي 995 با وزن يك كيلو‌گرمي نيز با قيمت پايه 52 ميليون و 850 هزار تومان تعيين قيمت شد. آخرين ضربه چكش مسئول حراج هم كوبيده مي‌شود و حراج در ساعت 19:20 به پايان مي‌رسد.

اپلیکیشن اندروید تلگرام اینستاگرام