یاقوت کبود (به انگلیسی: Sapphire) یک گوهر گران‌بها، و گونه‌ای از سنگ یاقوت است، که متشکل از اکسید آلومینیوم (α-Al2O3) با مقادیر کمی از عناصر مانند آهن، تیتانیوم، کروم، وانادیوم یا منیزیم است. رنگ این سنگ به‌طور معمول آبی است، اما یاقوت کبود طبیعی «فانتزی» در رنگ‌های زرد، بنفش، نارنجی و سبز نیز وجود دارد.
«یاقوت کبود» دو یا چند رنگ نشان می‌دهد. سنگهای یاقوت قرمز نیز رخ می‌دهند اما به آنها یاقوت می‌گویند نه یاقوت کبود. کرندوم صورتی رنگ ممکن است به عنوان یاقوت یا یاقوت کبود طبقه‌بندی شود. معمولاً یاقوت کبود طبیعی برش داده می‌شود و به صورت سنگهای قیمتی صیقل داده می‌شود و در جواهرات استفاده می‌شود.
یاقوت کبود را می‌توان به‌طور مصنوعی در آزمایشگاه‌ها برای اهداف صنعتی یا تزئینی در بول‌های بزرگ کریستالی (Boule) ایجادکرد. به دلیل سختی قابل توجه آن - ۹ در مقیاس موس (سومین ماده معدنی سخت، بعد از الماس با ۱۰ و مویسانیت با ۹٫۵) - از یاقوت کبود در برخی از کاربردهای غیر تزئینی نیز استفاده می‌شود؛ مانند اجزای نوری مادون قرمز، پنجره‌های با دوام بسیار بالا، یاتاقان اجزای ساعت مچی و ویفرهای الکترونیکی بسیار نازک، که از آنها به عنوان عایق بسترهای مخصوص تجهیزات الکترونیکی حالت-جامد مانند مدارهای مجتمع و LEDهای آبی مبتنی بر GaN استفاده می‌شوند.
سنگ یاقوت کبود (سفایر آبی Blue Sapphire) دومین کانی سخت بعد از الماس می باشد. علاوه بر خواص یاقوت کبود به دلیل سختی بالای خود قابلیت استفاده در مصارف صنعتی نیز دارد ولی آنچه این جواهر را منحصر به فرد کرده است زیبایی خیره کننده آن است. رنگ نفیس آن از تیتانیوم و آهن می آید. آهن به تنهایی رنگ زرد تولید می کند. غالبا نمونه هایی که بیش از حد روشن و کمرنگ باشند ارزانتر هستند.
یاقوت کبود سنگی است که به رمز و راز و پیشگویی و نبوت متصل است، همچنین در زمان قدیم به عنوان سنگ خوش شانسی آور نیز در نظر گرفته می شد.
آبی ،رنگ اصلی sapphire است.
یاقوت کبود آبی: در سریلانکا یاقوتهای کبود آبی روشن‌تر و بیشتر بنفش آبی با ظاهری درخشنده وجود دارد و در سایر مناطق کامبوج (Pailin) و میانمار نیز سنگهای مشابهی وجود دارد.
یاقوت کبود آبی بنفش: رنگ آبی مایل به بنفش در سافیرهای میانمار و سریلانکا دیده می‌شود.
یاقوت کبود آبی شیری: این رنگ از سافیر فقط در کشمیر، هندوستان و تایلند یافت می‌شود. به دلیل ذرات ریز فراوان موجود در آنها و پراکندگی نور توسط آنها، از نظر ظاهری سافیرهایی با رنگ آبی – شیری مقداری «خواب آلود» هستند.
یاقوت کبودآبی جوهری رنگ: یاقوت کبود تیره رنگ، آبی – سیاه معمولاً از استرالیا، تایلند، نیجریه، چین و ویتنام می‌آیند. ته رنگ عالی و سیری رنگ دارند ولی پرده رنگ آنها تیره است. باندهای واضح هگزاگونال اغلب مشخصه این گوهر است.
یاقوت کبود آبی – سبز: این نوع رنگ برای یاقوت کبود با اندکی رنگ سبز می‌باشد. سافیرهای استرالیا، نیجریه و برخی مناطق تایلند ممکن است این مشخصه را نشان دهند.
ذخایر یاقوت کبود در جهان
معادن مهم سنگ یاقوت کبود عبارت اند استرالیا، برمه، سریلانکا، تانزانیا، هندوستان (کشمیر)، تایلند و در نهایت ماداگاسکار که یکی از غنی‌ترین آنها می‌باشد. البته معادن کم‌اهمیت تری نیز در کشورهای برزیل، کامبوج، کنیا، مالاوی، زیمبابوه، ایالات متحده و فنلاند یافت می‌شود.
کاربرد سنگ یاقوت کبود
یاقوت کبود بیشتر در جواهرات استفاده می‌شود اما با توجه به سختی بسیار بالا کاربردهای صنعتی هم دارد. یاقوت (چه یاقوت سرخ و چه یاقوت کبود و به‌طور کلی اکسید آلومینیوم) سخت‌ترین ماده پس از الماس محسوب می‌شوند و میزان سختی آنها بر اساس مقیاس سختی موس ۹ است. از کاربردهای غیرتزئینی این سنگ می‌توان به دوربین‌های فروسرخ (دید در شب و دید حرارتی)، پنجره‌های بسیار مقاوم، در برخی موارد در استایلوس دستگاه‌های اندازه‌گیری دقیق (CMM) و برخی کاربردهای خاص در صنایع الکترونیک اشاره کرد.
مشهورترین و بزرگترین یاقوتهای کبود جهان
در سال ۱۹۶۶ یک سنگ یاقوت ستاره ای ۶۳۰۰۰ قیراطی با وزن ۱۲٫۶ کیلوگرم در برمه میانمار یافت شد.
بزرگترین یاقوت کبود که تا به حال تراشیده شده مربوطه به یک یاقوت کبود Millenium Sapphire با وزن ۶۱۵۰۰ قیراطی است که در سال ۱۹۹۵ در ماداگاسکار یافت شده‌است.
«ستاره هند» با وزن ۵۳۶ قیراط بزرگترین یاقوت کبود با تراش ستاره ای در موزه تاریخ طبیعی نیویورک.
یاقوت کبود ستاره آسیا Star Of Asia به وزن ۳۳۰ قیراط در موزه اسمیتسونین واشینگتن
«ستاره نیمه‌شب» به وزن ۱۱۶ قیراط که در آمریکا در موزه نگهداری می‌شوند.
دو نگین یاقوت کبود به نام‌های «ادوارد» و «استوارت» در تاج پادشاهی انگلستان وجود دارد که از یاقوتهای معروف هستند.
نمایش بیشتر
-
توضیحات
توضیحات
یاقوت کبود نوعی سنگ قیمتی است. یاقوتهای کبودی که به خاطر درشتی‌شان معروف‌اند عبارت‌اند از : ستاره هند با وزن ۵۳۶ قیراط در موزه علوم طبیعی نیویورک، ستاره آسیا به وزن ۳۳۰ قیراط، ستاره نیمه‌شب به وزن ۱۱۶ قیراط که در آمریکا نگهداری می‌شوند.
-
ویژگیهای عمومی سنگ
-
-
-
محل پیدایش
در کشمیر در کوههای هیمالیا ، در اثر وقوع یک زمین لغزشهایی ، یاقوتهای کبودی کشف شد.
-
موقعیت مکانی
در سنگ آهکهای دگرگونی واقع بوده و از استخراج سنگ مادر ، گوهر زیبایی بدست آمده است.
-
اسم های مترادف
Azulinhas ، Bengal Amethyst ، Corindon hyalin ، Hyacinthos ، Orientalisk Rubin ، Salamstein ، Télésie ، Ultralite
-
-
-
-
سالگرد ازدواج
سالگرد پنجم . بیست و سوم و چهل و پنجم ازدواج
-
ویژگیهای فیزیکی سنگ
رنگ
همهٔ رنگ‌ها به جز رنگ سرخ که Ruby (ياقوت سرخ) می باشد.
-
-
-
ابعاد سلولی
a = 4.751, c = 12.97, Z = 6; V = 253.54 Den(Calc)= 4.01
-
-
کانی های مشابه
Corundum (کروندوم)
-
-
-
-
وزن مخصوص (چگالی)
4.03 - 3.95، میانگین = 3.99
-
شفافیت
شفاف، نیمه شفاف، مات
برای درجه بندی کیفیت یک الماس، جنبه های زیادی را باید در نظر گرفت که چهار مورد آن بسیار ضروری است که در نظر گرفته شود:
- تراش الماس (Diamond Cut):
مهمترین عامل نمایش، کیفیت و چالش برانگیزترین آن نوع تراش یک الماس است. درخشش الماس به مقدار زیادی بسته به نوع تراش آن می باشد.
- رنگ الماس (Diamond Color):
منظور جواهرفروشان از رنگ الماس حد بین سفیدی یا بی رنگی کامل و وجود مقدار کمی رنگ متمایل به زرد در یک سنگ تراش خورده می باشد.
- شفافیت الماس (Diamond Clarity):
وقتی درباره شفافیت و یا درجه خلوص الماس صحبت می کنیم، منظور خراش و صدمه های روی سطح خارجی و لکه ها و عیوب داخلی آن می باشد.
- وزن الماس (قیراط) (Carat Weight):
واحد اندازه گیری و سنجش یک الماس بر اساس وزن یا قیراط آن می باشد که وزن و یا قیراط الماس در قیمت یک الماس بسیار موثر است
قیراط، یکی از واحدهای اندازه گیری است که هر قیراط برابر است با 200 میلی گرم یا 2/0 میلی گرم. به یاد دشته باشید اختلاف در سایز کاملاً قابل رویت است (حتی با نگاه غیر کارشناسانه).
واژه
قیراط carat، از کلمه کاروب (carob)، که دانه های گیاهی است و در گذشته برای وزنه از آن استفاده می کردند، گرفته شده. این دانه ها از نظر وزن و شکل بسیار یکدست می باشند.
برای انتخاب اندازه یا
وزن الماس بهتر است، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
1) یک قاعده کلی برای خرید حلقه نامزدی این است که شما برابر با درآمد 2 ماه خود را هزینه کنید، البته این مورد فقط جنبه راهنمایی دارد.
2) بین اندازه و کیفیت الماس تعادل ایجاد کنید. اگر جواهرات بزرگتر را ترجیح می دهید، شما می توانید نوعی از آن را که از نظر رنگ و خلوص در رتبه پایین تری قرار دارد را انتخاب کنید.
3) دقت کنید تا پایه ای که برای قرار گرفتن نگین در نظر گرفته اید، اندازه جواهر مورد نظر شما باشد.
مسعود رضایی، مدیریت
مرجع تخصصی طلا و جواهرات ایران طی مقاله زیر به بررسی مواردی پرداخته که با رعایت کردن آن می توانید
طلا و جواهرات خود را به بهترین شکل مراقبت کنید. در زیر این موارد آمده است .
1- به عنوان اولین مورد ایشان گفته اند که خیلی خوب است شما جواهرات خود را هر سه یا 6 ماه را بررسی کنید البته می توانید از یک جواهر فروش نیز برای بررسی سالم بودن آن کمک بگیرید.
در این بررسی مهمترین بخش بررسی سنگها و یا گوارسه هایی است که دور سنگ را احاطه کرده است. در صورتی که سنگ شل شده باشد حتما آنرا برای گارانتی به جواهر فروش خود ارجاع دهید.
2- در صورتیکه طلا و جواهر شما جرم گرفته باشد می توانید آن را تمیز کنید چگونگی تمیز شدن طلا و جواهرات را قبلا مورد بررسی قرار دادیم. می توانید به
آموزش تصویریچگونه طلا و جواهرات خود را تمیز کنیم؟ سایت زر رفته و اطلاعات خوبی به دست آورید.
در صورتیکه ترس از خراب شدن آن دارید می توانید به یک طلا ساز مراجعه نمایید تا با دستگاه های مربوط به تمیز کاری که یکی از آنها دستگاه بخار و یا دستگاه پرداخت طلای شما را دوباره جلا بدهند.
3- حتما طلا و جواهرات خود را درون جعبه جواهر خود قرار دهید، و بهتر آن است که ابتدا آن را درون یک محفظه پارچه ای قرار دهید وسپس آن را در درون جعبه قرار دهید. به این ترتیب دیگر حتی خطر ضربه خوردن به سنگ نیز تا حد ممکن پایین می آید.
4- در صورتیکه جواهر شما مرواریدی باشد که بر روی گوشواره ، آویز و یا دستبند باشد ممکن است بیشتر در معرض کثیفی قرار بگیرد و جلای خود خود را از دست بدهد. مروارید با یک پارچه مخصوص قابلیت تمیز شدن دارد که در جواهر فروشیها موجود می باشد.
5- به عنوان یک قاعده کلی در نظر داشته باشین بهترین نحوه استفاده از طلا و جواهرات به این گونه هست که طلا و جواهرات خود را زمان بیرون رفتن آخرین موردی باشد که استفاده می کنید و هنگامی که کارتان تمام شد سریع آن را از خود جدا کنید.
6- دقت داشته باشید که استفاده از طلا و جواهرات اعم از آویز طلا، گوشواره طلا، انگشتر طلا، گردنبند طلا، دستبند طلا و باقی جواهرات در هنگام داشتن فعالیت بدنی مانند وزنه برداری، دویدن، شنا کردن، کار اشتباهی است و می تواند آسیب های جدی به آنها برساند.
7- همیشه دقت داشته باشید طلا و جواهرات خود را از جایی بخرید که گارانتی داشته باشد و در صورت خرابی بتوانید به خود فرد و یا مغازه مراجعه نمایید تا در صورت خرابی دست افراد غیر معتبر نیفتد. خوشبختانه یکی از افتخارات ما در مرجع تخصصی طلا و جواهر ایران – سایت زر این است که با افتخار همه موارد خریداری شده تا دو سال شامل گارانتی و تا 50 سال ضانت خدمات پس از فروش برای مشتریان خود دارد.
8- یکی از محبوب ترین آیتم های طلا و جواهر، حلقه و یا انگشتر است که تقریبا می توان گفت در دست همه طلا و جواهر دوستان نیز هست. دقت داشته باشید در هنگام خواب حلقه و انگشتر را از دستان خود در بیاورید چرا که استفاده از حلقه برای یک مدت طولانی باعث تجمع باکتری ها بین حلقه و پوست، می شود که می تواند باعث آلرژیهای پوستی شود.
.امیدوارم با رعایت کردن این موارد همیشه طلا و جواهرات خود را به بهترین نحو ممکن مورد استفاده قرار دهید
احتمالاً مهمترین عامل نمایش، کیفیت و چالش برانگیزترین آن برش الماس است. درخشش الماس به مقدار زیادی بسته به نوع برش آن می باشد. قبل از هر چیز، یادآوری کنیم که نوع برش با شکل الماس متفاوت است.
منظور از شکل، ظاهر و فرمی است که الماس دارد، مانند گرد، زمردی یا گلابی شکل اما برش، کیفیت انعکاسی الماس را شامل می شود. یک برش خوب درخشندگی را که از قلب و درون الماس می ترواد را منعکس می کند.
برش بر اساس سطح کیفی به صورت زیر تقسیم بندی می شود:
1- ایده آل (Ideal):
کمترین سطح خارجی با بیشترین درخشندگی که فقط در نوع گرد دیده می شود.
2- اعلا (Premium):
بسیار نزدیک به نوع ایده آل
3- خیلی خوب (Very good):
این نوع الماس قسمت بیشتر نوری را که داخل سنگ می شود، منعکس می کند در این نوع برش الماس به قطعات درشت تری تقسیم می شود.
4- خوب (Good):
این نوع الماس، کمی بیشتر از نوری که در داخل می ماند، انعکاس می دهد و برش دهنده برای خلق بزرگترین قطعه ممکن، این نوع برش را انتخاب می کند.
5- نسبتاً خوب و ضعیف (Fair & Poor):
فقط تعداد کمی از نوری که وارد آن می شود، منعکس می کند که معمولاً برای بالاترین وزن الماس این نوع برش را انتخاب می کند.