در آگوست 1883، «گابريل کوکو شانل» در شهر کوچک سومور فرانسه متولد شد. او دوران کودکي فقيرانه‌اي داشت و آموزش سخت‌گيرانه صومعه را گذراند. مشکلات و سختي‌هاي اوايل زندگي، الهام‌بخش او شد تا زندگي کاملا متفاوتي را به عنوان يک کلاه فروش دنبال کند. خانه مد بسيار معروف فرانسوي با نام Coco در سال ۱۹۰۹ توسط وي بنا نهاده شد.
شانل به کمک يکي از طرفداران خود که علاوه بر کمک مالي قابل توجه، ارتباطات اجتماعي وسيعي براي او فراهم کرد، توانست در سال 1913 نخستين فروشگاه خود را در پاريس افتتاح کند. پس از آن با فروش کلاه‌ها و تاسيس شعبه‌هاي ديگري در ديوويل و باريتز، فروشگاه‌هاي شانل گسترش يافت و به سرعت لباس‌هاي ورزشي و راحتي او موفقيت بسيار زيادي پيدا کرد. بيشتر لباس‌هاي شانل از پارچه‌هاي کشباف تهيه مي‌شد، پارچه‌اي که انتخاب آن خيلي معمول و عادي نبود. پيش از آن، اين نوع پارچه معمولا در لباس‌هاي زير مردانه استفاده مي‌شد و شانل به خاطر موقعيت مالي نامناسب خود در سال‌هاي نخست، اين پارچه‌ها را به دليل قيمت پايين خريداري و استفاده مي‌کرد. ويژگي‌ها و کيفيت اين پارچه باعث شد تا شانل پس از اينکه در کار خود موفق شد و به سودآوري و درآمد بالا رسيد، باز هم استفاده از آن را ادامه بدهد. اين پارچه به خوبي تزئين مي‌شد، تا مي‌خورد و با طرح‌هاي شانل که ساده، کاربردي و اغلب الهام گرفته از لباس‌هاي مردانه بود (مثل يونيفورم‌هايي که در زمان شروع جنگ جهاني در سال 1914 رايج بود) مناسب و هماهنگ بود.
هنگامي که در آغاز جنگ جهاني، مشتريان طرفدار مد او پاريس را ترک کردند، بوتيک‌هاي شانل در باريتز و ديوويل رشد کرد. شانل به عنوان يک زن به خود افتخار و مباهات مي‌کرد که براي ساير زنان طراحي مي‌کند. او در سال 1919، در سن سي و دو سالگي، از موفقيت عظيمي برخوردار شد و مشترياني در سراسر دنيا يافت. سپس سالن طراحي خود را از پاريس منتقل کرد که امروزه به عنوان مرکز فعاليت سالن شانل باقي مانده است.
شانل در تمام دوران فعاليت خود، در بازاريابي سبک شخصي خود موفق بود و در سرتاسر قرن بيستم، به يک داور عالي و برجسته ذوق و سليقه زنان تبديل شد. او از ميان دوستان خود، يک طراح روسي را استخدام کرد تا در کارگاه قلابدوزي و تزئينات او کار کند و طرح‌هايي را براي خصوصيات سخت‌گيرانه او خلق کند.
شانل در طول دهه 1920 و 1930 به فعاليت خود ادامه داد تا بتواند لباس‌هاي موفقي را براي زنان خلق کند. در سال 1926، مجله آمريکايي وگو «پيراهن مشکي کوتاه» محبوب و پرفروش شانل را به ماشين فورد تشبيه کرد و به شهرت جهاني او در مد اشاره کرد. مجموعه لباس‌هاي شب به شکل خطي باريک و بلند بود که شانل به استفاده از آن شهرت داشت. البته او تور، نوار و عناصر زينتي را نيز در آنها ترکيب مي‌کرد که ظاهر کلي لباس را زيبا مي‌ساخت.
شانل به‌رغم موفقيت بسيار زياد خود، در هنگام جنگ آلمان و فرانسه در سال 1939، سالن خود را تعطيل کرد. به دنبال پايان جنگ، او موفقيت اوليه کريستين ديور و غالب شدن نظريه «نگاه جديد» او در دوره پس از جنگ را مشاهده و احساس کرد که طرح‌هاي او ديگر نه مدرن هستند و نه براي زناني که با پذيرفتن نقش‌هاي فعال اجتماعي جنگ را سپري کرده بودند، مناسب است. او درست همانند زمان جنگ جهاني اول، به تقويت و تجديد صنعت مد زنان مشغول شد.
او در اين تلاش با چالش‌هايي از جمله تامين سرمايه، جمع کردن کارمندان جديد، جست‌وجوي پارچه‌هاي تازه و رقابت کردن با نسل جديد طراحان در سن هفتاد سالگي مواجه بود. پس در سال 1953 دوباره آغاز به کار کرد. اگرچه اين کار يک موفقيت مهم و شاخص نبود، اما شانل استقامت به خرج داد. او در مدت سه فصل توانست از احترام و اعتبار جديدي برخوردار شود.او نمونه‌هاي قديمي و کلاسيک خود را به شکل امروزي و مطابق روز درآورد، تا اينکه جمعيتي از زنان ثروتمند و افراد مشهور دوباره به سالن نمايشگاه او روي آوردند. کت‌دامن شانل که از پارچه فاستوني تهيه شده بود، به نشانه و نماد نسل جديد تبديل شد. شانل بار ديگر کيف‌هاي زنانه، جواهرات و کفش‌ها را به بازار عرضه کرد که در فصل‌هاي بعدي با موفقيت بسياري همراه شد.
پس از مرگ شانل در سال 1971، چند نفر از معاونين و دستياران او براي شعبه‌هاي خياطي و فروش او شروع به طراحي کردند و اين کمپاني بزرگ و معروف مجددا آغاز به کار کرد. در آن سال‌ها کمپاني از طراحان و عطرسازان نسبتا زياد و ماهري استفاده کرد تا ادکلن‌هاي آن بتوانند با کمپاني‌هاي معروف ديگر رقابت کنند. در سال 1983 کارل لگرفلد، مسوول طراحي بخش خياطي زنانه و بخش فروش اين سالن شد و آلن و جرارد ورتيمر؛ مديريت عامل شرکت را به عهده گرفتند.
لگرفلد مانند مجموعه‌هاي زمان بازگشت شانل، به طرح‌هاي پيشين نگاه کرد. در طرح‌هاي او جزئيات منحصر به مارک شانل از قبيل پارچه‌هاي فاستوني و راه راه مردانه، رنگ‌ها، زنجيرهاي طلايي و چرم‌هاي کوک خورده ترکيب شده است و روي آن علامت CC ديده مي‌شد.
شانل از طراحان مهم و کليدي مد در قرن بيستم بود که تاثير ماندگاري بر مد زنان داشت. فروش شرکت شانل به لطف طرح‌های اوليه او اکنون بالغ بر 3 ميليارد دلار است. او نه فقط اولين طراح زن معروف قرن شد، بلکه با تکيه بر استعداد خارق‌العاده‌اش توانست ظرافت‌ها و ارزش‌هاي زنان را در زمينه مد، هم تراز مردان سازد و با طرح‌هاي شيک و زيبايش ذائقه مشکل پسند زنان آن دوره را از هر طبقه و قشر اجتماعي، تامين نمايد.
کوشان غلامي
- مقالات مرتبط: